PiS - Spieprzaj dziadu!

Senat Uniwersytetu Warszawskiego wydał oświadczenie ostrzegające przed zagrożeniami dla demokratycznego państwa prawnego, krytykując m.in. instrumentalne traktowanie prawa, zawłaszczanie instytucji publicznych przez rządzące partie, ideologizację stosunków społecznych i gospodarczych, ograniczanie niezależności mediów i kształt procesu lustracyjnego.

"Naród nie zasługuje na takie traktowanie, którego jesteśmy świadkami w ostatnich dniach. Chciałby z szacunkiem patrzeć na parlament i parlametarzystów, na polityków i sprawujących włądzę. Zostaliście wybrani przez naród, który was rozliczy z tego, czy spełniliście jego oczekwania, czy - przeciwnie - zawiedliście. Nie dopuście do tego, żeby naród musiał was odrzucić."
- Kard. Staniław Dziwisz 23 września w homilii na rynku w Piotrkowie Trybunaslkim

Opera za trzy grosze
Koalicja na trzy i pół roku przetrwała trzy i pół miesiąca
Polityka jest dziedziną dość relatywnych ocen i zmiennych układów - zgoda. Problem PiS-u polega jednak na tym, że każdy ostry wiraż Jarosław Kaczyński kwituje solennymi zapewnieniami, że obrana koncepcja jest jedyną możliwą, zbawienną dla Polski i że odtąd zacznie się spokojna praca dla poprawy stanu państwa i jakości życia obywateli. Mimo tych nieustannych meandrów Prawo i Sprawiedliwość trzymało się dotąd nieźle w sondażach, ale jest dość prawdopodobne, że nadchodzi - czy też może właśnie nadszedł - moment, w którym cierpliwość wyborców się skończy. Jak długo można redukować politykę do personalno-partyjnych roszad, które ponoć umożliwiają jakiś mityczny wielki przełom?

Prawnie i sprawiedliwie
Po wyroku w sprawie niekonstytucyjności uchwały o komisji bankowej
Po prostu w państwie prawa wydawanie pewnych aktów normatywnych jest niedopuszczalne; nie może też być w nim zgody na dowolność działań organów władzy publicznej. To istotna zasada, którą wszyscy politycy powinni się przejmować. Nie zawsze, co widać, chcą, ale powinni przynajmniej wiedzieć, że ona jest i że powinni się jej trzymać.

Miniony rok, od kiedy władzę w Polsce objęli kontynuatorzy - w ich własnym tylko mniemaniu - obozu piłsudczykowskiego i autentyczni spadkobiercy ONR, co spowodowało uwstecznienie całego życia publicznego, sprawił, że przesłanie polityczne i ideowe Giedroycia i Mieroszewskiego odzyskało niestety w całej pełni swą dawną celność i ostrość.
Z "Kulturą" w IV RP
Przesłanie Giedroycia i Mieroszewskiego - nieodrobiona lekcja demokracji

"Spieprzaj, dziadu!" albo "jest pan zerem" - słowa wypowiedziane przez Lecha Kaczyńskiego podczas spotkania wyborczego na warszawskiej Pradze w 2002 (przed 2. turą wyborów prezydenta miasta stołecznego Warszawy).
Pełna wersja wypowiedzi ówczesnego kandydata na prezydenta m st. Warszawy brzmiała: "Panie, spieprzaj Pan!
Spieprzaj, dziadu!" - Rzeczpospolitej 5 listopada 2002.

Lech Kaczyński ma wybiórcze podejście do rzeczywistości - jego "Spieprzaj, dziadu!" albo "jest pan zerem" - widocznie chętnie by puścił w niepamięć, ale jednocześnie jest bardzo wrażliwy na słowa skierowane pod jego adresem jak np. "kartofel" przez niemiecką gazetę - za które tak się obraził, że nie zawachał się narazić dobrych stosunków z Niemcami i nie pojachał na ważne spotkanie z Kanclerzem Niemiec.

Sami swoi - Michał Zieliński
Bardzo niedobrą polską tradycją stała się powyborcza wymiana kadr urzędniczych. Kiedy dotyczy to stanowisk choćby w minimalnym stopniu politycznych, można to usprawiedliwiać koniecznością realizacji programu wyborczego czy wizji politycznej rządzącej partii. Takiego uzasadnienia nie da się jednak odnieść do funkcji techno- i biurokratycznych. Tutaj zmiany kadrowe mają bardzo wyraźny posmak "skoku na kasę" i wynagradzania państwowymi posadami działaczy partyjnych.

PiS, który szedł do wyborów z hasłami "taniego państwa" administrowanego przez uczciwych fachowców, w upartyjnieniu posad prześcignął nawet SLD. Kolejnym tego przykładem jest odwołanie prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia Jerzego Millera. Wszyscy, łącznie z ministrem zdrowia Zbigniewem Religą, przyznają, że był bardzo dobrym zarządcą 40-miliardowego funduszu. To jednak nie wystarczyło. Nie był "nasz"! A rządzić (i dzielić publiczne pieniądze) muszą "sami swoi".

W sprawie zmian w Teatrze Wielkim-Operze Narodowej - List polskich intelektualistow przeciw rozgrywkom politycznym w sferze kultury

Ślepe zaułki historii - Abp Józef Życiński
Gorzkie słowa o obcej mowie barbarzyńców, której nieznane są subtelności trybu warunkowego, pojawiały się w strofach Herberta zarówno w czasach stalinowskich, jak i w stanie wojennym. Nawet w najśmielszej wyobraźni nie sposób byłoby jednak przewidzieć, że jego oceny zachowają aktualność w realiach wolnej Polski.

to niebo mówi obcą mową
to barbarzyński okrzyk trwogi
którego nie zna twa łacina
Zbigniew Herbert, "Do Marka Aurelego"

Czym tłumaczyć to, że miłośnicy "obcej mowy" potrafią obecnie tropić zdrajców w środowiskach, które wcześniejsze pokolenia uważały za wzór duchowej niezłomności? Gdzie szukać korzeni radykalizmu, który pozwala ubliżać osobom prześladowanym za życia przez budowniczych PRL i posuwać arogancję do środków działania tak żenujących, jak propozycja pośmiertnego odbierania odznaczeń?

Jeszcze nowszy początek - Marcin Król
Na czym polega ten tajemniczy mechanizm, nazwany już masochizmem narodowym, który sprawia, że polscy politycy i publicyści chcą zniszczyć wszystkie autorytety i to wówczas, kiedy tak wiele uwagi poświęca się wykazaniu, że Polska jest duchowo potężna, a jej historia powinna być źródłem postaw prospołecznych?

Ponieważ nie ma na to jednej odpowiedzi, biorę pod uwagę kilka ewentualności sprawiających, że to nie Niemiec pluje nam w twarz, tylko my sami sobie.

Nie krzywdzić!
List członków Komitetu Helsińskiego w Polsce

Lepper idzie!
Zanim przewodniczący Samoobrony zostanie wicepremierem - (czyli spełnione proroctwa)

Co może łączyć Jarosława Kaczyńskiego i Andrzeja Leppera? Chyba tylko (a może aż?) dwie sprawy: obaj generalnie negują, choć z nieco różnych powodów, to, co stało się w Polsce po 1989 r., i obaj wykazują skłonność do modelu państwa socjalno-paternalistycznego, silnego głównie siłą swych instytucji. Co może z tego wyniknąć dla zwykłych Polaków? W najlepszym razie: gospodarczo-modernizacyjny zastój na kilka lat.

Krzysztof Kozłowski, Wojciech Pięciak /2006-04-24

rys. M. Owczarek "To diametralnie inne ujęcie rzeczywistości, to teatr życia społecznego, świat intryg, żądzy władzy i pieniędzy, bezwzględnej walki o wpływy. Ludzie pokazani są tutaj niemal jak stado zoologicznych okazów. Zaczyna się sceną groteskową: w pustym gmachu sejmu pies wlazł na krzesło marszałka i wyje przeraźliwie. Tytułowy bohater obłaskawia psa, a zyskawszy jego zaufanie - bezwzględnie tłucze wyciągniętym ze spodni paskiem. To obrazowy skrót politycznych metod bohatera. Później jeszcze raz poskramia psy, manifestując w ten sposób wrogom i zwolennikom własną siłę. On, prezes partii chłopskiej, doprowadza rząd do upadku i sam (...) legalnie - a jakże! - obejmuje władzę. Jest on klasycznym chamem, który dochrapał się pozycji, nikt i nic się dla niego nie liczy poza nim samym; ulega złudzeniu, że od niego wszystko się zaczyna. (...) Władza jest dla niego wyłącznie grą sił, możliwością manipulowania ludźmi jak marionetkami. Nie ma żadnej koncepcji państwa, ideologii, wartości - chce jedynie władzy, niczego więcej. Być premierem, prezydentem - >to dobre jest<, jak powtarza. Aby zdobyć upragnioną pozycję, posługuje się prowokacją, szantażem, otwarcie kupuje swoich wrogów. W kluczowym momencie przesilenia parlamentarnego wyciąga gruby portfel, odpowiednik dzisiejszej teczki, w którym >ma haka< na każdego. Groźbą i szantażem zmusza do uległości. Przyczyną jego sukcesów jest nie tylko jego siła, ale również słabość i kompletny rozkład politycznych elit. Główny jego oponent i zarazem późniejszy sojusznik pokazany jest jako zidiociały arystokrata wierzący w swoją szlachetność, misję dziejową i posłannictwo (...). To właśnie tacy zdegenerowani arystokraci, endeccy półinteligenci, skorumpowani socjaliści-posiadacze banków robią mu miejsce. A on sam dobrze wie, że w decydującej chwili ważniejszy dla nich okaże się własny hotel, bank, majątek ziemski niż dobro ojczyzny, o którym nikt tu nie myśli". O kim mowa w tym nieco przydługim, ale jakże soczystym cytacie? Nie, nie o Andrzeju Lepperze. Bohaterem tej recenzji (opublikowanej w teatralnym piśmie "Didaskalia" w 1999 r.) jest postać fikcyjna: Mateusz Bigda, tytułowa postać z międzywojennego dramatu politycznego Juliusza Kaden-Bandrowskiego "Bigda idzie!". Granica przyzwoitości Na razie rolę, jaką w latach 20. minionego wieku spełniali pisarze polityczni, wypełniają u nas lepiej czy gorzej media. W ostatnich dniach to one dokonują kolejnych wiwisekcji Andrzeja Leppera jako przyszłego wicepremiera. Dziwna to wiwisekcja, często ambiwalentna: Lepper raz trochę imponuje, bo niemal siłą wdziera się do rządu, to znów budzi strach, bo jednak, bądź co bądź, dotąd nie zdarzyło się, aby ktoś trzykrotnie skazany prawomocnymi wyrokami za przestępstwa z winy umyślnej (czyli ktoś, komu prawo zabrania dostępu do tajemnicy państwowej) miał współrządzić krajem. Czy tak rzeczywiście będzie? Tego wciąż nie wiadomo i ciągle jest to wróżenie z fusów: próba interpretowania konglomeratu deklaracji i ich zaprzeczeń, niespodziewanych wyznań i nieustannego lawirowania. Zwłaszcza że połączone siły dwóch partii - tej odwołującej się do prawa i sprawiedliwości oraz tej polegającej na autorytarnej władzy swego przywódcy - nie dają parlamentarnej większości: 156 posłów PiS-u­ i 55 Samoobrony to dopiero 206 mandatów, gdy potrzeba ich 231.